قمر در عقرب اصطلاحی است که در نجوم و باورهای سنتی به زمانی گفته میشود که ماه (قمر) در مسیر حرکت خود به برج عقرب (یکی از دوازده برج فلکی) وارد میشود.
از نظر نجومی
در طول ماه قمری، ماه از میان دوازده صورت فلکی عبور میکند. وقتی ماه در محدوده صورت فلکی عقرب (Scorpius) قرار میگیرد، اصطلاح “قمر در عقرب” به کار میرود. این پدیده تقریباً هر ماه قمری برای حدود دو و نیم روز اتفاق میافتد.
از نظر اعتقادی و سنتی
در برخی فرهنگها، به ویژه در منابع اسلامی و ایرانی، قمر در عقرب زمان مناسبی برای انجام برخی کارها مانند عقد ازدواج، شروع کارهای مهم، مسافرت و معاملات بزرگ دانسته نمیشود، زیرا معتقدند که این دوره میتواند نحس و بدیمن باشد. در حدیثی از پیامبر اسلام (ص) نیز آمده که توصیه شده است در این زمان از عقد نکاح پرهیز شود.
چگونه از زمان قمر در عقرب مطلع شویم؟
برای اطلاع دقیق از زمانهای قمر در عقرب میتوان از تقویمهای نجومی، نرمافزارهای رصد آسمان یا سایتهای نجوم اسلامی استفاده کرد. همچنین تقویمهای رسمی برخی کشورها مانند ایران، این زمانها را مشخص میکنند.
آیا واقعاً تأثیر دارد؟
از نظر علمی، هیچ شواهدی مبنی بر تأثیر منفی قمر در عقرب بر زندگی انسانها وجود ندارد. اما از آنجایی که بسیاری از افراد به این باورها پایبند هستند، رعایت آن برای حفظ آرامش ذهنی و فرهنگی افراد توصیه میشود.
در باورهای سنتی و اسلامی، قمر در عقرب زمانی نامناسب برای برخی کارهای مهم تلقی میشود. کارهایی که توصیه شده در این دوره انجام نشوند، شامل موارد زیر است:
کارهای ممنوعه در قمر در عقرب
- عقد ازدواج و نامزدی
گفته میشود ازدواج در این زمان باعث اختلاف، بدشانسی یا مشکلات زناشویی میشود. - شروع کارهای مهم و جدید
مانند راهاندازی کسبوکار، شروع پروژه، امضای قراردادهای مهم یا نقل مکان به خانه جدید. - مسافرتهای مهم
برخی اعتقاد دارند سفر در این دوره ممکن است با مشکلاتی مانند تاخیر، حادثه یا مشکلات غیرمنتظره همراه باشد. - معاملات مالی بزرگ و سرمایهگذاری
مثل خرید و فروش ملک، انجام معاملات سنگین یا سرمایهگذاریهای مهم. - جراحیهای غیرضروری و درمانهای حساس
برخی معتقدند انجام جراحی در این ایام ممکن است با عوارض یا مشکلاتی همراه شود. - تعیین نام نوزاد و انجام امور ولادت
گفته شده نامگذاری یا انجام برخی امور مربوط به تولد نوزاد در این زمان توصیه نمیشود. - حفر چاه و آغاز ساختوساز
آغاز ساخت خانه یا حفر چاه در این دوره را خوشیمن نمیدانند.
کارهایی که در قمر در عقرب توصیه میشود
- دعا و صدقه دادن برای رفع نحوست
- خواندن قرآن و اذکار خاص مثل آیتالکرسی و سورههای توحید و فلق
- به تعویق انداختن کارهای مهم تا پس از خروج ماه از برج عقرب
رفع نحوست قمر در عقرب
راههای رفع نحوست قمر در عقرب
با اینکه نحوست قمر در عقرب از نظر علمی ثابت نشده است، اما بسیاری از افراد به دلیل باورهای دینی و فرهنگی تمایل دارند در این ایام از برخی کارهای مهم پرهیز کنند یا اعمالی برای رفع نحوست انجام دهند. در اینجا چند روش که در روایات و باورهای سنتی آمده است را معرفی میکنیم:
خواندن آیات و دعاهای مخصوص
در برخی احادیث توصیه شده که برای رفع نحوست قمر در عقرب، آیات و دعاهای خاصی خوانده شود. از جمله:
تلاوت قرآن:
- آیتالکرسی (سوره بقره، آیه 255)
- سوره یس (به ویژه آیات 1 تا 12)
- سوره فلق و سوره ناس (برای دوری از شر و نحوست)
- سوره توحید (قل هو الله احد) به تعداد ۳ یا ۱۱ مرتبه
ادعیه توصیهشده:
- دعای «یا مَنْ یُجِیرُ وَ لا یُجَارُ عَلَیْهِ»
- ذکر «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ» ۱۰۰ بار
- صلوات فرستادن به تعداد زیاد
صدقه دادن
- یکی از توصیههای بسیار مهم در اسلام برای رفع بلا و نحسی، دادن صدقه است.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «الصدقة تَدْفَعُ البلاء» (صدقه بلا را دور میکند).
پیشنهاد: - دادن مقداری پول یا غذا به نیازمندان
- کمک به خیریهها یا کارهای عامالمنفعه
خواندن نماز و نیت خیر
در برخی روایات اشاره شده که نماز دو رکعتی به نیت رفع بلا و نحوست در این ایام خوانده شود.
نماز حاجت یا نماز رفع بلا شامل:
- در هر رکعت بعد از حمد، ۷ مرتبه سوره توحید خوانده شود.
- بعد از نماز، دعا برای رفع مشکلات و بلایا انجام شود.
انجام اذکار و استغفار
ذکرهای توصیهشده در این ایام:
- استغفر الله ربی و اتوب الیه (۷۰ بار)
- یا الله، یا رحمان، یا رحیم، یا کریم (۱۰۰ بار)
- لا إلهَ إلَّا اللهُ المُهَیمِنُ القَهَّارُ (۴۰ بار)
پرهیز از انجام برخی کارها
در روایات آمده که بهتر است برخی کارهای مهم را در ایام قمر در عقرب انجام ندهید:
- ازدواج و عقد نکاح
- شروع کارهای مهم مانند سفر، خرید ملک، جراحی و معاملههای بزرگ
- انجام کارهایی که نیاز به برکت دارند، مانند افتتاح کسبوکار جدید
اما اگر مجبور به انجام این کارها هستید، قبل از آن صدقه دهید و دعاهای توصیهشده را بخوانید.
قمر در عقرب در قرآن
در قرآن کریم بهطور مستقیم اصطلاح “قمر در عقرب” ذکر نشده است، اما برخی آیات مرتبط با حرکت ماه، تأثیر اجرام آسمانی و تقدیر امور وجود دارند که مفسران و افراد معتقد به نجوم اسلامی به آنها استناد میکنند.
آیات مرتبط با حرکت ماه و ستارگان:
- سوره یس، آیه 39:
«وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ»
ترجمه: و برای ماه منزلگاههایی مقرر کردیم، تا (سرانجام) مانند شاخه کهنه خرما (باریک و هلالی) گردد.- این آیه به حرکت ماه در منازل نجومی اشاره دارد که یکی از این منازل، برج عقرب است.
- سوره الفرقان، آیه 61:
«تَبَارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُّنِيرًا»
ترجمه: بزرگوار است خدایی که در آسمان بروج (منظومههای فلکی) را قرار داد و در آن چراغی (خورشید) و ماهی نورافشان نهاد.- اشاره به بروج دوازدهگانه فلکی که شامل برج عقرب نیز هست.
- سوره الانشقاق، آیات 18-17:
«وَالْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ فَلَا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ»
ترجمه: قسم به ماه آنگاه که کامل شود.
نظر روایات اسلامی درباره قمر در عقرب
در برخی احادیث از پیامبر اسلام (ص) و امامان شیعه، توصیههایی درباره پرهیز از انجام عقد نکاح و برخی کارهای مهم در زمان قمر در عقرب وجود دارد. بهطور مثال:
- پیامبر اکرم (ص): «هر کس در هنگام قمر در عقرب ازدواج کند، بیم آن میرود که این ازدواج به بدبختی و جدایی ختم شود.» (بحارالأنوار، ج 56، ص 332)
آیا قمر در عقرب در قرآن نحس شمرده شده است؟
- خیر، قرآن مستقیماً اشارهای به نحوست قمر در عقرب نکرده است.
- بحث نحوست بیشتر در احادیث و باورهای نجومی و روایات اسلامی مطرح شده است، نه در متن صریح قرآن.
روش محاسبه روزهای قمر در عقرب
قمر در عقرب زمانی اتفاق میافتد که ماه در مدار خود به دور زمین، وارد صورت فلکی عقرب (Scorpius) شود. این دوره معمولاً هر ماه قمری، حدود ۲ تا ۳ روز طول میکشد. برای محاسبه این زمان، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
روش اول: استفاده از تقویمهای نجومی
سادهترین روش این است که به تقویمهای نجومی یا نرمافزارهای تخصصی نجوم مراجعه کنید. برخی از منابع معتبر برای این کار:
- تقویمهای نجومی (مثل تقویمهای اسلامی یا تقویم حجامت)
- نرمافزارهای موبایل مانند Sky Guide، Stellarium یا Star Walk
- سایتهای نجومی مانند TimeandDate.com یا Heavens-Above.com
روش دوم: محاسبه دستی با جداول نجومی
🔹 برای محاسبه دستی، باید زمان ورود ماه به برج عقرب را پیدا کنید.
🔹 این کار نیاز به جدول طول و عرض نجومی ماه دارد که نشان میدهد چه زمانی ماه وارد این برج میشود.
مراحل محاسبه:
- پیدا کردن زمان ورود ماه به برج عقرب (با استفاده از جداول نجومی).
- پیدا کردن زمان خروج ماه از برج عقرب (معمولاً ۲ تا ۳ روز بعد).
- علامتگذاری این تاریخها در تقویم.
نکته: صورتهای فلکی و برجهای دوازدهگانه با هم تفاوت دارند. در محاسبات سنتی، قمر در عقرب را براساس برج عقرب (۸ درجه اول صورت فلکی عقرب + ۲۲ درجه آخر صورت فلکی میزان) حساب میکنند.
روش سوم: استفاده از نرمافزارهای تخصصی نجوم
اگر میخواهید دقیقترین زمان قمر در عقرب را بدانید، میتوانید از برنامههای حرفهای نجوم استفاده کنید، مثل:
- Stellarium (برای بررسی دقیق موقعیت ماه و ستارگان)
- SkySafari (برای بررسی عبور ماه از برجهای فلکی)